Medeni Usul Hukuku İlkeleri ve İletişim Yönünden e-Duruşma Sistemi

The e-Hearing System from the Perspective of Principles of Civil Procedure Law and Communication


Özet Görüntüleme: 35 / PDF İndirme: 22

Yazarlar

  • Ensar LOKMANOĞLU Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
  • Özlem BORA

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.15720309

Anahtar Kelimeler:

Türk Hukukunda Yargılama, İletişim, e-Duruşma, Ses ve Görüntü Nakli, Video Konferans.

Özet

Teknolojik gelişmeler son yıllarda özel sektörden kamu sektörüne, hukuktan eğitime kadar hayatımızın her alanına entegre olmuş durumdadır. İçinde ülkemizin de yer aldığı birçok ülkede hukuk ve yargı sistemlerinde geleneksel metotlar terk edilmekte ve onun yerine teknolojik gelişmelere entegre sistemler yürürlüğe girmektedir.

Türk hukuk sisteminde Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP) kanalıyla giderek daha fazla teknoloji kullanımı ve dolayısıyla bu kullanımdan kaynaklı sorunlar yargının gündemini oluşturmaktadır. UYAP; adil, güvenli ve hızlı yargı sistemi oluşturma amacına yönelik e-Devlet uygulamasının içinde yer alan bir elektronik adalet sistemidir. İçinde e‑Duruşmanın da yer aldığı UYAP bilişim sistemi, yargılama sistemine şeffaflık, adalet, doğruluk, etkinlik ve tutarlılık getirdiği gibi, işgücünden ve maliyetten tasarruf sağlamaya ve usulsüzlükleri de önlemeye yöneliktir. Türk Medeni Usul Hukukunda asıl olan fiziki ortamda duruşma yapılmasıdır. Ancak mevzuatımız koşulların mevcut olması halinde e‑Duruşmanın yapılmasına da olanak tanımıştır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) yönünden duruşmalarda bireylerin etkili iletişim kurması adli süreçlerin hızlı ve efektif şekilde sonuçlanmasında oldukça önemlidir.

Çalışmamızda HMK kapsamında yapılmakta olan e-Duruşma sisteminin iletişim yönünden değerlendirilmesi yapılarak, tarafların etkili iletişim becerileri kazanmaları ve aynı doğrultuda e-Duruşma sürecinde temel ilkelerin korunması amaçlanmaktadır. Zira e-Duruşma uygulamasının geliştirilmesi planlanırken doğrudanlık, hukuki dinlenilme, adil yargılanma, sözlülük ilkesi gibi medeni usul hukukunun ilkelerinin etkin şekilde korunması hukuk sisteminin güvenirliği için her koşulda ana hedef olmalıdır.

Referanslar

Acar S. ve Gürsoy H. (2012). Türkiye mahkemelerinde sesli görüntülü kayıt ve video konferans sistemi uygulamasına geçiş: Ceza mahkemeleri örneği. Ankara Barosu Dergisi, (4), 111-137.

Akan Y. (2021). İnsan ilişkileri ve iletişim dersinin üniversite öğrencilerinin iletişim ve problem çözme beceri düzeylerine etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 50(230), 923-938. https://doi.org/10.37669/milliegitim.774264

Arslan A. S. (2023). Ses ve görüntü nakli yolu ile duruşma ve uygulamasının değerlendirilmesi. Adalet Dergisi, (71), 739-767. https://doi.org/10.57083/adaletdergisi.1391746

Arslan A. S. (2024). Kişisel verilerin korunması kapsamında hukuk mahkemelerinde duruşmanın kayıt ve yayın yasağı. Kırıkkale Medeni Hukuk Dergisi, 1(1), 123-136. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mhd/issue/82831/1423947

Ayaz S. (2025). Yapay zekânın hukuk alanındaki uygulamaları ve hukuk alanında kullanılmasının olası sonuçları. Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 13(1), 80-108, https://doi.org/10.56701/shd.1566441

Cevap S. D. (2017). Sınıf öğretmenlerinin benlik saygıları ile iletişim becerileri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Eskil örneği) (Tez No. 481282) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.

Ceylan A. (1997). Etkili iletişim geliştirmede aktif dinlemenin önemi. Öneri Dergisi, 2(7), 83-88. https://doi.org/10.14783/maruoneri.682205

Efe A. (2022). Yargısal ve hukuki süreçlerde yapay zekâ kullanan araçlar üzerine bir araştırma. Bilgi Yönetimi Dergisi, 5(1), 92-117. https://doi.org/10.33721/by.971873

Elkatmış M. ve Ünal E. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının iletişim beceri düzeylerine yönelik bir çalışma. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 107-122.

Güllü B. (2021). Çocuk edebiyatında etkili iletişim (Tez No. 687557) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.

Güzel F. (2024). Medeni usul hukukunda ses ve görüntünün nakledilmesi yoluyla duruşma icrası (e duruşma) (Tez No. 870378) [Yüksek lisans tezi, Çankaya Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.

Hasırcı H. (2023). Medeni yargılama hukukunda elektronik duruşmalarda aleniyetin sağlanması. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 14(56), 449-464. https://doi.org/10.54049/taad.1374517

Kabakçı I. ve Odabaşı H. F. (2004). Teknolojiyi kullanmak ve teknogerçekçi olabilmek. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 19-28. https://hdl.handle.net/11421/477

Karabel G. ve Aydemir D. (2023). Medeni usul hukukunda yargılamanın hızlandırılması ve adalete erişim hakkı bakımından çevrimiçi yargılama ve yapay zekânın kullanımı. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 29(1), 530-573. https://doi.org/10.33433/maruhad.1263609

Karaosmanoğlu G. V. (2022). Ses ve görüntü nakli yoluyla duruşma yapılmasına ilişkin olarak 7251 Sayılı Kanun’la yapılan değişikliklerin doğrudanlık ilkesi kapsamında değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8(1), 71-92. https://doi.org/10.54699/andhd.1039509

Kaya İ. (2022). Çalışanların etkili iletişim becerilerinin kişiler arası problem çözme davranışlarına etkisi (Tez No. 728479) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.

Kovar S. N. (2019). Türkiye’de Ses ve Görüntü Bilişim Sisteminin (SEGBİS) hukuksal yargılama sürecine etkisi (Tez No. 614603) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.

Mıdık B. (2022). Teknolojik gelişmeler ışığında hukuk yargılamasını yeniden düşünmek: Otomasyondan köklü dönüşüme. Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 13(25/26), 63-104.

Mirzayev A. (2023). Medeni yargılamada e-duruşma (Tez No. 794821) [Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.

Ongun S. T. ve Beydola A. (2023). Medeni usul hukuku ilkeleri kapsamında çevrimiçi duruşmaların değerlendirilmesi - yabancı ülkelerdeki uygulamalar ve düzenlemeler. Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(2), 665-704. https://doi.org/10.51120/NEUHFD.2023.96

Orta T. (2024). Medeni yargıda e-duruşma uygulaması (Tez No. 847729) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.

Öztürk B. A. (2022). Dijital çağda hukukçuların sahip olması gereken yeteneklerin sistematik olarak incelenmesi. FSM Mesleki Bilimler Dergisi, 1(1), 128-138. https://dergipark.org.tr/tr/pub/fsmbd/issue/72773/1148315

Şahin S. (2021). Teknik-teknolojik olanın dünü- bugünü ve geleceğin toplum 5.0’ı. Düşünce ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, (4), 55-84. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dusuncevetoplum/issue/63163/906857

Ulusan B. (2022). Medeni yargılama hukukunda tanığın e-duruşma ile dinlenilmesi ve kişisel verilerin korunması: Alman hukukuyla karşılaştırmalı bir değerlendirme. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 35(163), 155-189.

Uslu G. B. (2023). Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin hasta teslim sürecindeki algılamaları ve etkili iletişim becerilerinin belirlenmesi (Tez No. 830231) [Yüksek lisans tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.

İndir

Yayınlanmış

2025-06-17

Nasıl Atıf Yapılır

LOKMANOĞLU, E., & BORA, Özlem. (2025). Medeni Usul Hukuku İlkeleri ve İletişim Yönünden e-Duruşma Sistemi: The e-Hearing System from the Perspective of Principles of Civil Procedure Law and Communication . Ases Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 384–396. https://doi.org/10.5281/zenodo.15720309