Travma Sonrası Stres Bozukluğu ve EMDR Terapisi Üzerine Bir Derleme
A Revıew on Post-Traumatıc Stress Dısorder and EMDR Therapy
Özet Görüntüleme: 48
/ 
PDF İndirme: 34
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15720943Anahtar Kelimeler:
Travma, Travma Sonrası Stres, Emdr Terapisi.Özet
Bu çalışmada travma sonrası stres bozukluğu ve emdr terapisi üzerine derleme bir makale çalışması gerçekleştirilmiştir. Çalışmada travma sonrası büyüme ve emdr terapisinin arasında ki ilişki incelenmiştir. Çalışmada literatürde yer alan, güncel ve eski kaynaklar bir arada kullanılmıştır. Çalışmada veriler elde edilmek için Google akademik ve ulusal tez veri tabanı olan YÖK TEZ kullanılmış ve literatürde yer alan yerli ve yabancı kaynaklardan yararlanılmıştır. Bu araştırmada derleme makale yöntemi kullanılarak verilere ulaşılmıştır. Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ya da posttravmatik stres bozukluğu (PTSD), kişiyi derinden etkileyen travmatik bir olayın ardından gelişen; olayın zihinde sıkça canlanması, rüyalarda tekrar yaşanması, olayla ilişkili durumlardan kaçınma ve yoğun kaygı, huzursuzluk, aşırı tetikte olma gibi belirtilerle seyreden bir anksiyete bozukluğudur. EMDR terapisi, danışanın travmatik yaşantılarını yeniden işlemesine yardımcı olmak amacıyla yapılandırılmış sekiz aşamalı bir süreci izler. Bu terapi sürecinde, kişi geçmişte yaşadığı travmatik olayı zihninde canlandırırken, terapist tarafından yönlendirilen çift yönlü uyarımlar – örneğin göz hareketleri, ritmik dokunuşlar ya da sesler kullanılarak zihinsel ve duygusal işleme desteklenir. Çalışmanın amacı derleme makale yöntemi kullanılarak literatürde yer alan travma sonrası stres bozukluğu ve emdr terapisi üzerine yapılan çalışmalar incelenmiştir.
Referanslar
Adler-Tapia, R. & Settle, C. (2008). EMDR and The Art of Psychotherapy With Children. Springer Publishing Company; 1st edition, New York, NY, USA.
Ağca Bilen, N. (2024). Travma Sonrası Stres Bozukluğu Modeli Oluşturulan Farelerde EMDR Terapisinde Kullanılan Uyaran Tiplerinin Karşılaştırılması. Gaziantep Üniversitesi. Gaziantep.
Allene, C., Kalalou, K., Durand, F., Thomas, F. ve Januel, D. (2021). Acute and PostTraumatic Stress Disorders: A biased nervous system. Revue Neurologique, 177(1-2), 23-38.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders.[Ruhsal bozuklukların tanısal ve istatistiksel el kitabı.] Arlington: American Psychiatric Publishing.
Amerikan Psikiyatri Birliği (2013). Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, Beşinci Baskı (DSM-IV). (Çev. E. Köroğlu). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.(Diagnostic and Statistical Manual for Mental Health Disorders, 2013’de yayınlandı).
Anisman, H., Hayley, S. ve Kusnecov, A. (2018). Posttraumatic Stress Disorder. The Immune System And Mental Health, 335-365
Association AP. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM 5). Fifth ed. Washington, DC.: American Psychiatric Pub; 2013.
Association AP. Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSMIII-R) Washington DC: American Psychiatric Association; 2013.
Association AP. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4rd edition. Washington DC: American Psychiatric Association; 1994.
Bauman W, Melnyk WT (1994) A controlled comparison of eye movements and finger tapping in the treatment of test anxiety. J Behav Ther Exp Psychiatry, 25(1):29-33.
Bedirli, B. (2014). Deprem travmasının kronik psikolojik etkileri: Düzce depreminden 14 yıl sonra travma sonrası stres ve depresyon belirtilerinin yaygınlığı ve ilişkili risk faktörleri (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 358812)
Bisson, J. & Andrew, M. (2007). Psychological treatment of posttraumatic stress disorder (PTSD). Cochrane Database of Systematic Review, 18(3), CD003388.
Breslau, N. (1991). Traumatic Events and Posttraumatic Stress Disorder in an Urban Population of Young Adults. Archives Of General Psychiatry, 48(3), 216. https://doi.org/10.1001/archpsyc.1991.01810270028003
Breslau, N. ve Davis, G. C. (1992). Posttraumatic stress disorder in an urban population of young adults: Risk factors for chronicity. The American Journal of Psychiatry, 149(5), 671–675.
Breslau, N. ve Davis, G.C. (1997). Psychiatric sequelae of posttraumatic stress disorder in women. Archives of General Psychiatry, 54(1), 81–87. https://doi.org/10.1001/archpsyc.1997.01830130087016
Bryant, R. A. (2019). Post‐traumatic stress disorder: a state‐of‐the‐art review of evidence and challenges. World psychiatry, 18(3), 259-269. https://doi.org/10.1002/wps.20656
Çavdar, A., F. ve Mustafaoğlu, R. (2023). Derleme ve Derleme Türleri. https://www.researchgate.net/publication/377116122
Davidson, J. R. T., Tupler, L. A., Wilson, W. H. ve Connor, K. M. (1998). A family study of chronic post-traumatic stress disorder following rape trauma. Journal of Psychiatric Research, 32(5), 301-309.
Enright, M., Baldo T. B. ve Wykes, S. D. (2000). The Efficacy of eye movement desensitization and reorocessing therapy technique in the treatment of test anxiety of college students. Journal Of College Counseling, 3.
Erdem, G. ve Alpak, G. (2004). The psychological effects of the 1999 Izmit earthquake on the survivors: A study of trauma and PTSD symptoms. Turkish Journal of Psychiatry.
Foa, E.B. & Kozak, M.J. (1986). Emotional processing of fear: exposure to corrective information. Psychological Bulletin, 99(1), 20-35.
Foa, E.B., Asnaani, A., Zang, Y., Capaldi, S., & Yeh, R. (2018). Psychometrics of the child PTSD symptom scale for DSM-5 for trauma-exposed children and adolescents. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 47(1), 38,39
Freud S. The Aetiology of Hysteria. The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud.1895;3:189-221.
Güçlü, O ve Şenormancı, Ö. (2015). Sır Kayıp Fibromiyalji Emdr İle Travmatik Yas Ve Ağrı Çalışması. https://www.researchgate.net/publication/286017854
Helzer, J. E., Robins, L. N. ve McEvoy, L. (1987). Posttraumatic Stress Disorder in the General Population: Findings of the Epidemilogic Catchment Area Survey. N. Engl. J. Med.
Horowitz, M.J. (1986). Stress-response syndromes: A review of posttraumatic and adjustment disorders. Hospital and Community Psychiatry, 37, 241–9.
Hoşgören Alıcı, Y., Kapucu, B. B., & Kaya, B. (2016). Çocukluk çağında yineleyici tecavüz ve cinsel taciz öyküsü bulunan bir vajinismus olgusunda EMDR'nin etkinliği.
İzci, F., & Ünveren, G. (2017). Travma sonrası stres bozukluğunda bilişsel davranışçı terapi ve göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden işleme. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 6(1), 31-38.
Kaplan, H. I. ve Sadock, B. J. (1998). Anxiety disorders. In: Kaplan and Sadock’s Synopsis of Psychiatry. Mass Publishing Co. Egypt, 581-628.
Karancı, N. A., Aker, T. A., ve Işıklı, S. (2009). Yetişkinlerde travmatik olayların yaşanmasının yaygınlığı, travma sonrası stres bozukluğu ve travma sonrası gelişimin değerlendirilmesi.
Kardaş, F. ve Tanhan, F. (2018). Van depremini yaşayan üniversite öğrencilerinin travma sonrası stres, travma sonrası büyüme ve umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1-36.
Kavakcı, Ö., Doğan, O. Ve Kuğu, N. (2010). EMDR (Göz Hareketleri İle Duyarsızlaştırma Ve Yeniden İşleme): Psikoterapide farklı bir seçenek. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi; 23, 195-205.
Kavakçı, Ö., Yıldırım, O., & Kuğu, N. (2010). Travma sonrası stres bozukluğu ve sınav kaygısı için EMDR: Olgu sunumu. Klinik Psikiyatri, 13, 42-47.
Kessler, R.C., Sonnega, A., Bromet, E., et al. (1995) Posttraumatic Stress Disorder in the National Comorbidity Survey. Archives of General Psychiatry, 52, 1048-1060.
https://doi.org/10.1001/archpsyc.1995.03950240066012
Köroğlu, E. (2014). Amerikan Psikiyatri Birliği DSM-5 Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı (5. baskı b.). Ankara: HYB Yayıncılık.
Mccann, C. (2007). Posttraumatic Stress Disorder. Pediatric Clinical Advisor, 459-460.
McCann, I.L., Sakheim, D.K. & Abrahamson, D.J. (1988). Trauma and victimization: A model of psychological adaptation. The Counseling Psychologist, 16, 531–94.
Norris, F. H. (1992). Epidemiology of trauma: frequency and impact of different potentially traumatic events on different demographic groups. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 60(3), 409-418.
Öner, S. (2020). Travma sonrası stres bozukluğu: Kuramsal ve uygulamaya yönelik yaklaşımlar. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Özçetin, A., Maraş, A., Ataoğlu, A. ve İçmeli, C. (2008). Deprem Sonucu Gelişen Travma Sonrası Stres Bozukluğu ile Kişilik Bozuklukları Arasında İlişki. Düzce Tıp Fakültesi Dergisi, 2, 8-18.
Özdemir, O., Özdemir Güzel, P., Kadak, M.T. ve Nasıroğlu, S. (2012). Kişilik gelişimi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(4), 566-589.
Özgen, F., & Aydın, H. (1999). Travma sonrası stres bozukluğu. Klinik Psikiyatri, 1(34-41).
Ramsay R. Invited review: post-traumatic stress disorder; a new clinical entity? J Psychosom Res 1990;34:355–65.
Schreier, H., Ladakakos, C., Morabito, D., Chapman, L., & Knudson, M. M. (2005). Posttraumatic stress symptoms in children after mild to moderate pediatric trauma: a longitudinal examination of symptom prevalence, correlates, and parent-child symptom reporting.[Hafif ila orta dereceli pediatrik travmadan sonra çocuklarda travma sonrası stres belirtileri: semptom prevalansının, korelasyonların ve ebeveyn-çocuk semptom raporlarının uzunlamasına incelenmesi.] Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 58(2), 353-363.
Shalev, A., Liberzon, I., & Marmar, C. (2017). Post-traumatic stress disorder. [Travma sonrası stres bozukluğu.] New England journal of medicine, 376(25), 2459-2469.
Shapiro, F., & Maxfield, L. (2002). Eye movement desensitization and reprocessing (EMDR): Information processing in the treatment of trauma. Journal of clinical psychology, 58(8), 933-946.
Stein, M. B., Walker, J. R., Hazen, A. L. ve Forde, D. R. (1997). Full and partial posttraumatic stress disorder: Findings from a community survey. The American Journal of Psychiatry, 154(8), 1114-1119.
Terr, L.C. (1991). Childhood traumas: an outline and overview. Am J Psychiatry, 148(1): 10-20.
Van der Kolk BA, Spinazzola J, Blaustein ME ve ark. (2007) A randomized clinicaltrial of eye movement desensitization and reprocessing (EMDR), fluoxetine, andpillplacebo in thetreatment of posttraumatic stress disorder: treatment effects and long-term maintenance. J ClinPsychol, 68: 37-46.
Vella, SLC. ve Pai, NB. (2019). Psikolojik dayanıklılığın teorik bir incelemesi: On yıllar boyunca dayanıklılık ve dayanıklılık araştırmalarının tanımlanması. Tıp ve Sağlık Bilimleri Arşivi , 7 (2), 233.Barash, D. (1990). The San Francisco Earthquake: Then and Now. Perspectives in Psychiatric Care. Vol. 26, No. 1.
Yılmaz, U. R. (1995). Travma Sonrası Stres Bozukluğunu Etkileyen Faktorlerin İncelenmesi. Yayımlanmamıs Uzmanlık Tezi. Ankara, GATA Ruh Sağlığı ve Hastalıkları A. D.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Ases Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
